Büyükşehir yasası mı, Eyalet yasası mı?…

Alanya ve bölgemizi de yakından ilgilendiren, uzun süredir gündeminde olan 6360 Sayılı "On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi, 26 yeni İlçe Kurulması İle bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" bu 06.12.2012 tarih ve 28489 Sayılı Resmi Gazetede yayınlandı.

Muhalefetin bu yasanın Türkiye idari sistemini eyaletleşmeye getireceği ve ülkenin bölüneceğine itirazlarına kulak tıkayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, yeni idari yapıyla federasyon sisteminin alt yapısını oluşturacağı muhalefetçe iddia edilen adına “eyalet yasasını” denilen yasayı 5 Aralık 2012 tarihinde onayladı. Muhalet partileri CHP ve MHP’nin yasadan önce başladıkları ve sıklıkla gündeme getirdikleri “bu yasa eyalet yasasıdır” görüşü tekrar tartışmaya açıldı.

Kanunla ilgili olarak muhalefet partileri CHP ve MHP, "Meclis'e iade edilmesi" için Çankaya'ya müracaat etmişlerdi, Gül'ün imzası, muhalefet partilerinde hayal kırıklığı uğratırken, federasyon taraftarı AKP'de memnunluk yarattı.

Yasanın geçirilmesi sonrası Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden kanunla ilgili yapılan açıklamada da, "6360 sayılı 'On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun', Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Anayasanın 89'uncu maddesinin birinci fıkrası ile 104'üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir" denildi.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ

Yasadan önce Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun'dan oluşan 16 büyükşehre; Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van da eklendi. Böylece yeni kurulanlarla birlikte sayıları 29'a yükselen büyükşehir belediyelerinin yetki sınırları il mülki sınırları oldu.  Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanacak. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf halinde, büyükşehir belediye meclisi düzenleyici kararlar almaya yetkili olacak.

Yeni yasayla sayılar 29'a çıkan Büyükşehir Belediyesi’nde toplam nüfusun yaklaşık dörtte üçü yaşıyor. Bu illerdeki köylerde yaşayanlar artık büyükşehir belediyesinden 'mahalle' hizmeti alacak. 26 yeni ilçe kurulacak. Yasayla, bin 582 belediye kapatılıyor. Kapanan belediyelerin personeli, taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları il özel idaresine devredilecek.

YENİ BÜYÜKŞEHİR YASASINDA NELER VAR?

Büyükşehirlere bağlı ilçelerin mülki sınırları içindeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona erdi. Köyler mahalle olacak,  belde belediyeleri ise mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak.

Maden ruhsatı, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde valiliklerce yürütülecek.

Vali ve büyükşehir belediye başkanlarına diplomatik pasaport verilecek.

Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 6'sı ile bu tahsilâtın toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılacak.

Belediyeler, genişletilen yolun iki tarafında bulunan konut sahiplerinden yol harcamalarına katılma payı alacak.

Mahalleye dönüşen köylerde, bundan sonra açılacak tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyonlar, büfeler işletme ruhsatı almak zorunda kalacak. Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde emlak vergisi, gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl sonra alınacak. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek. Mahalleye dönüştürülen köylülerin, geçmişten beri kullandığı "mera, yaylak ve kışlak" gibi yerlerdeki hakları korunacak.

İstanbul ve Kocaeli hariç, büyükşehir belediyeleri, büyükşehir ilçe belediyeleri ve bağlı idareler, bütçelerinin en az yüzde 10'unu 10 yıl süreyle altyapı için ayıracak.

YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI YATIRIMLARI PLANLANACAK

Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım ve hizmetlerinin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve koordinasyonu, acil çağrı, afet ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonu ve yürütülmesi, ilin tanıtımı, merkezi idarenin yapacağı yatırımların yapılması ve koordine edilmesi, ildeki kamu kurum ve kuruluşlarına rehberlik edilmesi ve bunların denetlenmesini gerçekleştirmek üzere valiye bağlı olarak Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kurulacak.

2014 DE KAPANACAK BELDE BELEDİYELERİ İŞLEMLERİ İÇİN ONAYI İLÇE BELEDİYESİNDEN ALACAK

Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler, mevcut personelini, taşınır ve taşınmazlarını, iş makineleri ve diğer taşıtları ile kamu kurum ve kuruluşlarına olan alacak ve borçlarını katılacakları ilçe belediyesine bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren bir ay içinde bildirecekler.  Bu belediye ve köylerin taşınmazlarının tahsisi ve kiralanması, iş ve toplu iş sözleşmesinin yapılması, yeni nazım ve uygulama imar planının yapılması, imar planı değişikliği ve revizyonu ile her türlü imar uygulaması (inşaat ruhsatı hariç), iş makineleri ve taşıtların satışı ile borçlanmaları katılacakları ilçe belediyesinin onayına bağlandı.

HALLER, OTOGARLAR VE ARITMALAR BÜYÜKŞEHİRE DEVROLACAK