Berxwedan jiyane! (*)

Dün kar yağdı. İncecikten; Karacaoğlan’ın dizelerinde olduğu gibi…

“İncecikten bir kar yağar tozar Elif Elif.” Misali.

Dün dediğim bu yazıyı kaleme aldığımın bir hafta öncesiydi.

Van’da acılarımızı paylaşmak için bulunduğum sırada Edremit-Toki konutlarının yerleşkesi tepelerden akıp giden minibüstekilerden birindeydim. Ve Kürtçe bir parça çalıyordu minibüsün kasetçalarından. Kürtlerle yaşamış, komşuluk yapmıştık. Kız alıp vermiştik yüzyıllar boyu. Ancak Kürtçe bildiğim sözcükler iki elin parmakları kadar ya vardı ya yoktu. Bir keresinde Demokrat Gazetesinde yayınlanan küçük öykülerimi okuyan yiğit dost Hazım Kılıç:

“Öykülerin çok lezzetli… Bu yazdıklarını Kürtçeye çevirelim de Kürt Edebiyatına mal olsun.” Demişti.

Ve ben Azeri kökenliydim. Bir anlam verememiştim bu öneriye. Yazdıklarım isterdim ki tüm dünya dillerince okunsun.

Evrensel değerlerini bildiğim Kılıç’a:

“Neden olmasın.” Demiştim. “Bütün dillerde yazılsın.” Sonra da eklemiştim:

“Ortak bir dili olsa insanlığın… Tek bir dil, ne güzel olurdu.”

Minibüste yanımda oturan gencin kulağına eğildim:

“Hangi sanatçı bu? Ne diyor sözleri.” Diye sordum.

Duygusal, dupduru bir sesti akıp giden. Ve kar yağıyordu Van Gölünün dalgasız sularına. Ta karşıda Süphan’ın başı çoktan bulutlara karışmıştı.

Simsiyah gözlerini üzerimde tutarak konuştu delikanlı:

“Kürtlerin Sezen Aksu’su diyorlar ona. Adı Delila.” Diye yanıt verdi.

Duymuştum bu ismi. Gazeteci Hasan Cemal dağlara vurduğunda; gencecik kızlarla, erkeklerle söyleşmiş ve yazmıştı Delila’yı, Dağ Günlükleri kitabında.

Van merkezine ulaşınca ikinci bir araçla Akköprü Mezarlığına geçmiştim.

Teyze oğlunun henüz toprağı taze mezarı başında dua okurken, birden fark ettim ki o bildiğimiz kabristan da bir farklılık var. Bir kaç mezarın yanı başına kondurulan direklerde Türk Bayrağı vardı. Geçmişte böyle bir uygulama yoktu. Mezar taşları, üzerinde merhum ya da merhumelerin isimleri ve Arapça dualar vardı göze çarpan.

Ve düşünmeden geçemedim…

Anadolu’yu var olan değerleriyle bütünlemek yerine farklılıkların arasına keskin çelişkileri yerleştirmek ve uçurumlar açmak kime ne yarar sağlardı ki? Artık dinsel ve etniksel ayrımcılıktan uzak durmak barış içinde bir arada yaşamanın gereği değil miydi?

Bu ülkenin türkülerini Sezen Aksu’da söylemeliydi, Delila’da...

Ve bu türkülerin içinde, kan, barut, acı, intikam olmamalıydı. Barış, kardeşlik, birliktelik geçmeliydi ezgilerinin içinde.

Hayatın şifreleri:

“Yaşamak direnmek!” Ya da

“Berxwedan jiyane!” Olarak bilinmeliydi.

Hepimiz Anadolu’nun kadim kökleri ve tüm hainliklerin inadına kardeş değil miydik?

Kaç yengem, damadımız Kürt’tü… Sevdanın yollarına hiç kimse ayrılık mayınları döşemeyi başaramamıştı.

Mezarlığın kenarında oturan kadınlı erkekli aile yanlarından uzaklaşıp giden kıvırcık saçlı oğullarına seslendiler:

“Roj hat! Dikkat et gezindiğin yerler mezar. Günahtır oğlum.”

Teyze oğlunun mezarına tek başıma gelmiştim. Oysa Cuma günü bacım ve yeğenimle gelecektik. İstedim ki genç yaşta alıp başını giden Ali ile söyleşimiz teke tek olsun. Kim bilir akacak gözyaşı damlalarım olacaktı. Yaralı yüreğiyle bacım görmesin ıslanan yanaklarımı.

Mezarlıktan çıkınca Akköprü deresine doğru açılan yolda yürüdüm. Çok uzaklarda çocukluğumun geçtiği yarpuz kokulu derenin devamıydı burası. İlk gençliğimizde Hıdrellez şenliklerinin kalabalığı ta buralara kadar taşardı. Sol yanımda Hazreti Ali’nin kılıcıyla yardığı söylenen kayalıklar üzerinde güvercinler oynaşıyordu. Hayalimde o güvercinleri avuçlarımın içinde tutup bizi bize düşman etmek isteyenlerin inadına tozan karın göğe açılan boşluğuna bıraktım…

Havada kar sesine karışan güvercin kanatlarının sesi sanki büyük bir alkış tufanına dönüştü.

*Berxwedan jiyane:(Yaşamak direnmektir!)