İlişkilerde saygı değerinin önemi

"İnsanlar köprü kuracaklarına duvar ördükleri için yalnız kalırlar"

Newton                 

İlişkiyi ben her zaman ruhu olan hep canlı bir organizma olarak görürüm. Doğar, büyür, gelişir ve ölür. Doğum ve ölüm arasında ki sürece biz ömür diyoruz. Canlılarda ki bu ömrü uzatabilme, kaliteli kılma şansımızın mümkün olduğunu biliyoruz.  O halde canlıların yaşamlarını idame ettirebilmek için ihtiyaç duydukları girdiler sağlanabilirse uzatılmış, kaliteli bir ömür sağlanabilir. Buradan hareketle, ikili ilişkileri de canlı bir organizma sayabilirsek eğer; bu canlının da ömrünü uzatabilmek ve kaliteli kılabilmek mümkün gibi görünüyor. Peki nedir bu ikili ilişkilerin ömrünü uzatacak ve kaliteli kılacak girdiler…

İkili ilişkilerin devam edebilmesi, daha kaliteli olması için ihtiyaç duyulan girdiler, elbette belirlenmiş, kabul görmüş ortak değerlerimizdir. Bu değerler; sevgi, saygı, güven, değer verme, önemseme, düşünme … bunları artırabiliriz.

Bu sayılanların her birinin önemi ilişkinin içeriğine, anlamına göre değişebilir, ihtiyaç duyulabilir veya duyulmayabilir. Ancak bazıları bütün canlılar için olmazsa olmaz girdiler olan hava ve su kadar önemli olan, bir tanesi var ki her tür ilişkinin  (iş, eş, aile, arkadaş, partner, ast, üst vs.) olmazsa olmazı arasında yer alır. O anahtar değer saygıdır.

Türk dil kurumunun saygı tanımlaması: “Değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu, hürmet, ihtiram”

Burada anahtar kelimeler dikkatli, ölçülü ve özendir. Yani ne yaparsam ne olur. Gösterdiğim davranış karşımdakini ne yönde etkiler düşüncesi devrede ise saygı devrededir. 

İlişkide  saygı biraz kendimizin dışına çıkarak yaşananları tek kişilik benden çıkartıp çift kişilik bir biz penceresi yaratıp oradan bakabilmektir. İlişki durumu artık tekil durumdan çıkıp çoğul duruma geçmiştir. Bu nedenle ilişkide kendimize olduğu kadar karşımızdakine de saygı gösterebilme durumunda ilişkinin kalitesini arttırırız. Karşımızda ki insanın davranışlarını etkileyen faktörleri biliyor muyuz?  Ne olduğunda kızar, üzülür, sevinir. İşte saygı burada başlar. Davranışlarımızın altında bir duygu ve düşünce yatar.  Bu duygu ve düşünceler yaşananlar, eğitim, kültür, çevre, aile, ilişkide olunan insanlar vs. den etkilenerek şekillenir. İlişkide olduğumuz insanların duygu ve düşüncelerini etkileyebiliyorsak eğer ve bunlar bize davranış olarak geri dönüyorsa biz karşımızdaki insanın davranışları üzerinde etkiliyiz. O halde saygı daha derinde devreye girmelidir. Biz ikili ilişiklerimizde sergilediğimiz davranışlarımızın karşımızdaki insanını duygu ve düşüncesini nasıl ve ne yönde, olumlu veya olumsuz yönde ne kadar  etkileyeceğini bilirsek eğer, işte o zaman saygı başlar.

 Saygıya biz penceresinden bakarak, oluşan davranışlardan sonra tepkisel yaklaşımda saygıyı aramak yerine; davranış öncesinde, davranışa neden olan duygu ve düşünceleri olumlu yönde etkilemeniz dileği ile…

Yolunuz açık olsun.