Devlet Ranttan Rant Alamayacak

Başbakan Davutoğlu’nun 14 Ocak 2015 tarihinde açıkladığı Şeffaflık Paketi’nin imar ile ilgili (belediyelerin ve ilgili kurumların imar rantından gelir elde etmesi) bölümünü 19 Ocak 2015 tarihinde gazetecilerle yaptığı kahvaltılı basın toplantısında Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel’de açıklamıştı. Aynı toplantıda ben de Başkan Türel’e kaygılarımı iletmiş ve Şeffaflık Paketi’nin yasalaşması ile birlikte kentlerin Planlama Esaslarına, Şehircilik İlkelerine ve Kamu Yararına göre gelişemeyeceğini vurgulamıştı.

Bu kaygılarımı da 20 Ocak 2015 tarihli köşe yazımda da yazmıştım.

Gelinen noktada, Cumhurbaşkanı Erdoğan da benim duyduğum kaygıları duymuş olacak ki, Şeffaflık Paketi’nin geri çekilmesini istemiş ve Başbakan Davutoğlu paketi geri çekmişti.

Şeffaflık Paketi Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın başkanlığında 5 ayrı bakan ve Büyükşehir Belediye Başkanı Türel tarafından hazırlandı.

Bu paketin içinde yer alan imar bölümü yani benim kaygılarımı oluşturan bölüm, devletin ranttan gelir elde etmesini içeriyordu.

Örnek vermek gerekirse, imar plan değişikliği için bir vatandaş Büyükşehir Belediyesi’ne müracaat edecek. Bu müracaat, ister arsasının kullanım fonksiyonun değişimi olsun, ister yapı yoğunluğu (emsal) olsun. İmar Plan değişikliği esnasında arsanın değeri 2 milyon lira ise ve değişiklikten sonra arsanın değeri 4 milyon lira olduğu takdirde mülkiyet sahibi, aradaki 2 milyon lira rantın yüzde 10’u Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm hesabına, yüzde 10’unu tarihi, kültürel ve doğal dokuyu korumaya yönelik olarak Valiliğin sosyal duyarlılık hesabına, yüzde 10’unu ilgili belediyenin kentsel dönüşüm hesabına yatıracak.

Bir başka örnek vermek gerekirse, mevcut konutlarda imar plan değişikliği yoksa değer artış payı söz konusu olmayacak ama mevcut konutların yanına bir park yapıldığı takdirde değer oluşacak. Bunu zaten Maliye Bakanlığı değer artış kazancı olarak vergilendirmeye çalışıyor. Bir de belediye ve ilgili kurumlar pay alacak.

Dolayısı ile belediye veya ilgili kurumların geliri artacak diye imar plan değişiklikleri cazip hale getirilmiş olacak.

Tabi şunu da unutmamak gerekir, zaten rant için yapılan imar plan değişiklikleri öncesi belediyeler özellikle spor kulüplerine yardım adı altında pay alıyor.

AKP’li belediyelerde geçmişte spor kulüp yerine direk partiye yardım yaptırılıyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talebi doğrultusunda Şeffaflık Paketi Başbakan Davutoğlu tarafından geri çekildi.

Dolayısı ile belki belediyeler ve ilgili kurumlar ranttan gelir edemeyecekleri için üzgünlerdir ama Şeffaflık Paketi’nin geri çekilmesiyle birlikte başta Antalya olmak üzere kentlerim Planlama Esaslarına, Şehircilik İlkelerine ve Kamu Yararı dışında ranta göre gelişmeyecek.