Plansız ve kaçak ticaret

Zaman zaman yazıyorum; Antalya’nın özellikle konut olarak planlanmış ana arterleri plansız ve kayıt altına alınmamış şekilde ‘Kentsel Dönüşüm’e uğruyor. Çünkü insanların ev olarak kullandığı yapılarda ki daireler işyerlerine dönüşüyor.

Bu dönüşüm aynı zamanda kent trafiğini olumsuz yönde etkiliyor.
Bir benzer plansız gelişen konu ise ticaret. Yani ‘Kentsel Dönüşüm’e uğramış konutların altında bulunan dükkânlardan kaynaklanıyor.
İsteyen istediği dükkânda istediği işyerini açabiliyor. Büyük bir çoğunluğu ise belediyeye işyeri açma ruhsat talebinde bulunmadan açıyor.
Geçtiğimiz dönem Antalya Büyükşehir Belediyesi, Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı İlçelerinde bulunan ruhsatsız işyeri ile ilgili bir envanter tutmuştu ve bu envantere göre de en çok kaçak ve ruhsatsız işyeri Muratpaşa İlçesi’nde görülüyordu.
Yanlış hatırlamıyorsam, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Antalya’nın 5 merkez ilçe kapsamında ticaret envanterini çıkarmış ve Antalya Bilgi Sistemi Projesi ile 65 bin işyerini kayıt altına almıştı. Tabi bu 65 bin işyerinin kaçının kaçak olduğu bu envanterde yer almıyor.
Kaçak işyeri aslında hem plansız ticareti beraberinde getiriyor hem de işyeri enflasyonunu oluşturuyor.
Bir bakıyorsunuz, yan yana birden çok aynı ürünleri satan dükkan görüyorsunuz. Üstelik bu dükkanların sahiplerine de “İşler nasıl?” diye sorduğunuzda olumsuz yanıt alıyorsunuz.
Hatırlayanlar bilir; her yerel seçim öncesi özellikle Kepez bölgesinde gecekondu yapımına iktidarda olan yerel yönetimler göz yumardı. Genel seçim öncesinde de iktidar partisi imar affı getirir ve tüyü bitmemiş yetimin hakkı da bulunan arazilerde yapılan gecekondular yasallaşırdı.
Şimdi ise yeni gecekondu yapımı yasak ve bu kaçak yapılaşmaya göz yuman, belediye hizmeti götüren, elektrik ve su abonesi yapan suçlu duruma düşüyor.
Plansız gelişen, insanların kafasına göre belediyeden işyeri ruhsat talebi bile bulunmadan açılan kaçak işyerleri içinde benzer uygulama yapılması ATSO Meclis Üyesi Murat Totoş’un önerisi oldu.
Elektrik dağıtım şirketi TEDAŞ (CLK) ile İçme Suyu Dağıtım Şirketi ASAT’ın da belediyeden alınmış ön ruhsat izin belgesi olmadan elektrik ve su abonesi yapmaması durumunda Antalya’da mevcut ruhsatsız, plansız kaçak işyerlerine yenisi eklenemez.
Bunun olabilmesi; ya bir yönetmelik çıkartılması, ya da kurumlar arası yapılacak protokol ile mümkün olur.
Bu öneriye ben bir ekleme yapayım, TEDAŞ ve ASAT, sadece belediyelerden alınacak ön ruhsat izin belgesinin yanı sıra AESOB veya ATSO’dan alınacak sicil kaydı ile Maliye’den alınacak mükellef olunduğuna dair belge de istesin.
Eğer bu belgeler olur ise inanıyorum ki, plansız ticaret, işyeri enflasyonu oluşmaz.