Şehirlerin hafızası ve Ümit Kayaçelebi

Dün geçmiştir, bugün yaşamak olduğumuz hayatımız, yarın ise daha güzel yaşamak umudumuz. Bu üçlüyü birbirinden ayırmak olanaksızdır. Dünde kalanlar tecrübeniz, bugün zaferle taçlandıracağınız, yarınsa asla vazgeçemeyeceğiniz.

Dün sadece bir hatıra değildir. İçinde sevinçleriniz, acılarınız, kederleriniz kalmıştır. İnkâr edemezsiniz, vazgeçemezsiniz, bir kanara atamazsınız.

Yaşadığımız yaşam alanlarının ruhu vardır. Bir sokak ve yanından geçip gittiğiniz eski, kurumuş çeşme, yıkık duvarların ardında rengini ve kokusunu hiç yitirmeyen leylak ağacı, çocukken kaçan topunuzu almak isterken pantolonunuzu yırtan, yanağınız çizen iğdelikler hep yaşayıp durur hatırlarınızda.

Gün gelir de anlatmak istediğinizde sizi öylesine dinleyen çocuklarınıza masal gibi gelir sözcükleriniz.

“İşte şu dağın eteklerinde İran’a gidecek trenin demiryolu rayları döşenirken dinamitle yerle bir edilen beyaz kayalığın güvercinlerine çocukça pusular kurardık. Ama güvercinlerle göz göze gelince ağaçtan eğip, uçlarına ip gerdiğimiz yayımıza yerleştirdiğimiz, tenekeden sivri uçlar yaparak taktığımız ölümcül oku fırlatamazdık. İçimizden biri mutlaka el çırpar, kanatlandırırdı rüzgâr kanatlıları.” Diye anlattığınızda, eski oyunlar arasında kemikten âşıkları tasvir etmeye çalıştığınızda, uzun kış günlerinin vazgeçilmez kızaklarının nasıl yapıldığını tarif ettiğinizde, çelik çomağın adının melikan, topacın fırfıra olduğunu vurguladığınızda yavan bir öyküyü dinler gibi bakan çocuklarınıza nasıl heyecan verebilirsiniz?

Tüm bunları ince eleyip, sık dokuyan; gazeteci, yazar, şair ve bana göre titiz bir araştırmacı Ümit Kayaçelebi geçmişle olan köprünün kalıcılığı için kendi arşivini yaratmış. Arşivinde Van kentinin özgeçmişiyle ilgili fotoğraflarla, belgelerle şehrin hafızasını yaratmış.

Geçtiğimiz günlerde Bak Hele Bak Yusuf Konak’ın girişimiyle güzel bir tören düzenlendi. Ümit KAYAÇELEBİ sorumluluğundan, özverili çabalarından dolayı onurlandırıldı. Bu güzel günü anlamlaştıran herkesi yürekten kutluyorum. Çünkü Kayaçelebi gibi kentine sevdalı bir sanatçının çalışmaları dün, bugün ve yarınının ruhuna uygun bir saygı içinde ve ahde vefa duyarlılığıyla bir kanarda derdest edilip unutulmadı. Emeğinin hakkı alkışlarla sanatçıya sunuldu.

Şehirlerin hafızasını değerli bulan bir geleneğin sürmesi şarttır. Sadece Van kenti için değil… Tüm kentlerimiz, kasabalarımız ve köylerimiz için de… Unutulmamalıdır ki dünü görmezden gelenler, bugünü yaşayamaz, yarın kuramazlar.

Ümit Kayaçelebi’nin çalışmalarının ürünlerinin kalcılığı için tarihi müze dışında, sosyal ve kültürel anlamda bir kent müzesinin oluşturulması için de adım atılmalıdır. Henüz gün ışığına çıkmamış yüzlerce fotoğraf ve belgeyi ellerinde tutanlara çağrı yapılmalı ve kentin belleğinde muhafaza edilmelidir.

Değerli hemşerim Ümit Kayaçelebi’yi yürekten kutluyor, dünde kalanları bugüne ve yarınlara ulaştırdığı, her fotoğraf ve belgede içimize hoş duygular kattığı için saygıyla selamlıyorum.