ATSO BAŞKANI ÇETİN ve TBO BAŞKANI ÇANDIR'DAN EYLÜL AYI ENFLASYON DEĞERLENDİRMESİ

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Eylül ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulundu. 

  TÜİK tarafından açıklanan Eylül ayı enflasyon rakamlarını değerlendiren ATSO Başkanı Davut Çetin, “2016 Eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 0,18, Yİ-ÜFE’de yüzde 0,29 olarak beklentilerin biraz altında gerçekleşmiştir, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 7,28, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 1,78 olmuştur” dedi.

  Eylül ayı zam şampiyonu ‘Salatalık’

  Çetin, “Eylül ayında TÜFE'nin düşük olması, baz etkisi, tarım ihracatındaki düşüş, iç talebin yavaşlaması, elverişli iklim koşulları, giyim indirimlerinin uzaması gibi faktörlere dayanmaktadır ve önceki yıllarda da görülen bir durumdur. Eylül ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 23,72 ile salatalık olurken bu ürünü yüzde 14,96 ile fındık içi ve yüzde  11,67 ile anaokulu ücreti izlemiştir. En fazla düşüş ise yüzde 21,36 ile balık, yüzde 20,47 ile limon ve yüzde 15,38 ile yurtiçi bir hafta ve daha süreli fazla turlarda olmuştur” dedi.

  Giyim ve Gıdada fiyatlar düştü

  TÜFE'nin gerilemesine ürün bazında giyim grubu eksi yüzde 0.31, gıda grubu eksi yüzde 0.20 etki yapmıştır diyen ATSO Başkanı Çetin, “Akaryakıt fiyatlarındaki artış telafi edilmiştir. Gıda enflasyonu Kurban bayramına rağmen tavuk eti, balık, üzüm, limon, kavun gibi birkaç ürün sayesinde düşmüştür. Eylül 2016’da endekste kapsanan 417 maddeden; 63 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 243 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 111 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiştir. Bu anlamda TÜFE'de kalıcı bir düşüş yönünde trend kırılımının olup olmadığı Ekim ve Kasım aylarında görülecektir.

  Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,29 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,79 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,78 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 4,07 artış olmuştur. ÜFE'de ise yine pozitif baz etkisi, döviz kuru baskısının azalması, demir çelik gibi ana girdilerde küresel fiyat düşüşünün devam etmesi ve talep yavaşlaması sonucunda 2009 krizi sonrası en düşük oran gerçekleşmiştir. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Eylül ayında aylık en fazla artış enerji mallarında ve yıllık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında gerçekleşmiştir. Önümüzdeki aylarda doğal gaz fiyatı indirimi ÜFE'ye olumlu yönde yansıyacaktır” diye konuştu.

  Büyümedeki yavaşlama enflasyonu frenledi

  İç ve dış talepte 2. çeyrekte başlayan yavaşlamanın enflasyonu frenlediğini ifade eden Çetin, “Talepteki gerilemede turizm kayıplarımızın da oldukça etkili olduğu açıktır. Aralık ayında turizmdeki krizin Türkiye ekonomisinde büyümeyi bir puan düşüreceğini ifade etmiştik, maalesef Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de bu oranı geçen hafta teyit etmiştir” dedi.

  “Turizmdeki kayıp Batı Akdeniz’de enflasyona yansıdı”

  Turizmdeki kaybın Batı Akdeniz’de işsizlik, finansal yapı göstergeleri gibi enflasyona da yansıdığını ifade eden Çetin, şunları kaydetti:

  “TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 0,03, dokuz aylık bazda yüzde 4,79 ve yıllık bazda yüzde 7,49 olarak gerçekleşmiştir. Böylece bölgemizde de en düşük Eylül ayı enflasyonu gerçekleşmiş bulunmaktadır. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 2,67 ile ulaştırma, yüzde 2,64 ile eğitim ve yüzde 0,54 ile çeşitli mal ve hizmetler gruplarında olmuştur. Aylık olarak en yüksek düşüş ise yüzde 4,29 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 1,44 ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında görülmüştür. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış  yüzde 22,70ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 11,28 ile eğitim ve yüzde 10,93 ile çeşitli mal ve hizmetler gruplarında gerçekleşmiştir.

  Bölgemizde enflasyon aylık bazda Türkiye ortalamasının altında kalırken, dokuz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık ve yıllık bazda onuncu sırada, dokuz aylık bazda ise sekizinci sırada yer almıştır.”

  - ÇANDIR’DAN EYLÜL AYI ENFLASYON DEĞERLENDİRMESİ 

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV), Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, eylül ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulundu. 

  Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Eylül ayı için Batı Akdeniz'de yüzde 0.03 ve ülkede yüzde 0.18 olarak açıkladığı enflasyon rakamlarının rekor düşüş gösterdiğini belirten Ali Çandır, "Özellikle Batı Akdeniz bölgesinin yüzde 0.03’lük enflasyonu, ölçüm yapılan tüm zamanların açık ara en düşük Eylül ayı enflasyonu olmuştur" dedi. Eylül ayında enflasyonda yaşanan rekor düşüşe artan arzın mı yoksa daralan talebin mi neden olduğunun doğru araştırması gerektiğini kaydeden Çandır, "Yılbaşından bu yana döviz kurunun aynı kaldığı, genel olarak Nisan ve Eylül aylarının enflasyon için eşik oluşturduğu, yatırımların uzun bir süredir durduğu gibi konular dikkate alınırsa ilan edilen enflasyon rakamının, arz artışından değil ciddi bir talep daralmasından kaynaklandığı görülebilir. Hükümetimizin son dönemde aldığı tüketim artırıcı kararlar da bu tespitimizi teyit etmektedir" dedi.

  2016'yı durgun geçirdik

  Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyonun Batı Akdeniz'de yüzde 7.49 ve ülkede yüzde 7.28 olarak ilan edildiğini anımsatan Çandır, "Bu rakamlar son 13 yılın bölgemiz için en düşük beşinci, ülke geneli için ise en düşük dördüncü enflasyonudur. Yani aylık gelişme, yıllıkla örtüşmemektedir. Geçmiş dönem enflasyon eğilimlerini dikkate aldığımızda, bölgemiz açısından ekonomik durağanlığın ağırlaştığı dönemlerde enflasyonun da düştüğünü görmekteyiz. Bölge ve Antalya olarak yaşadığımız aşırı durağanlığa rağmen 2016’da yıllık enflasyonumuz, sadece Haziran ayında ülke genelinin altında kalmıştır. Yani kentimiz ve bölgemiz, 2016 yılında durgunluk içinde enflasyon yaşamıştır. Çekirdek enflasyonun (yüzde 7,69) artık yüzde 8’in altında kalması ise ilerisi için umut vaat etmektedir" ifadelerini kaydetti.

  Makas açık

  Yurtiçi üretici enflasyonunun aylıkta yüzde 0.29 ve yıllıkta ise yüzde 1.78 olarak ilan edilmesinin, tüketici enflasyonuyla üretici enflasyonu arasındaki makasın açıklığının halen devam ettiğini gösterdiğini söyleyen Çandır, "Bu durum sürdürülebilir makul enflasyon beklentisi bakımından bizleri endişeye sevk etmektedir" dedi.

  Enflasyon rakamlarını ürün bazında da değerlendiren Ali Çandır, "Eylül ayında giyim kalemindeki yüzde -3.5’lik fiyat düşüşü ile gıda kalemindeki yüzde -0.7’lik fiyat düşüşü, sepetteki ağırlıkları dolayısıyla manşet enflasyona üçte bir oranında olumlu katkı yapmış ve bu düşük seviyenin ortaya çıkmasını sağlamışlardır. Diğer taraftan aylık fiyat artışı en yüksek olan yüzde 2.7’lik ulaştırma kalemi ile yüzde 2’yi bulan eğitim kalemi; sepetteki nispi düşük ağırlıkları dolayısıyla manşet enflasyon üzerinde yükseltici etki yapmamıştır" açıklamasında bulundu.

  Çandır bu yıl ekonominin zor bir dönemden geçtiğini belirterek, "Yılın geri kalanında, enflasyonla uyumlu bir ekonomik ve ticari hareketliliğin yaşanmasını dilemekteyim" dedi.