Türkiye’nin doğaltaş üreticilerinin iyi bildikleri bir Çin kentidir Xiamen… Tayvan adası ile Kıta Çin’i arasındaki bu tarihi kent, her döneminde Çin’in dışarıya açılan kapısı olmuştur. Antik dönemden bu yana “Akbalıkçıl Ada” olarak anılan Xiamen’de 3 Eylül 2017 günü Devlet Başkanı Xi Jinping’in BRICS İş Formu’ nda yaptığı konuşmadaki analizlerini paylaşmak istiyorum. Çin’in Fujian Eyaleti’nde insanların çok sık yineledikleri bir halk sözünü yineliyor Başkan: “Kendini adarsan kazanırsın!”

Bugün Çin’de bir başarı varsa, iki şeyi etkin ve verimli kullanmanın sonucudur: Değerler sistemi ve kaynaklar…

Çin,”Canlı organizmaların en uzun ömürlü olanları, en güçlüleri olmadığı gibi, en akıllıları da değildir; uyum yetenekleri yüksek olandır” diyen evrim kuramı öncülerinin uyarısını önemsediği için ciddi başarıların altına imza atabilmiştir. Çin’in cesaret, beceri ve adanmışlık eşliğinde uzun yolculuğa çıkmış olması kimsenin görmezden gelinemeyeceği sonuçlar yaratmıştır.

Xi Jinping’in Xiamen’de yaptığı konuşmayı, ülkemizde siyasete bulaşmış, bürokraside karar odaklarına girebilmiş, iş dünyasında sözü olan, medyada iddiası bulunan herkes özenle okumalıdır. Devlet başkanının özgül ağırlığını gösteren, dünyada olup biteni, kendi ülkesinin olanak ve kıtlarını, geleceği planlamanın ilke ve kurallarını net biçimde yansıtan analizi zamanın ruhunu anlamak isteyenler için de sağlam bir belgedir.

Zamanın dilini bilmek

Xi Jinping zamanın dilini bilen bir yönetici. Sözlerinin başında, “ Kalkınma, dönüşüm ve uyuma yönelik önemli bir dönemde yaşıyoruz” diyor. Zamamın göstergelerini sıralıyor:

• Ekonomilerimizde küreselleşme hızla devam ediyor. - Kültürel çeşitlilik hızla artıyor, • Dijitalleşme toplumun derinliklerine yayılıyor.

• Güçlünün zayıfı ezdiği orman yasaları ve sıfır toplamlı oyunların reddediliyor.

• Barış, kalkınma ve kazan-kazan işbirlikleri, toplumların ortak hedefl eri haline geldi.

• Yüksel piyasa ve kalkınmakta olan ülkelerin sayısı hızla artıyor; uluslararası ilişkileri etkiliyor; işbirlikleri önem kazanıyor.

Reformlar işin özü

Xi Jinping BRICS ülkeleri arasındaki işbirliğinin kazanımlarını anlattıktan sonra, güçlükleri aşmak için neler yapıldığını sıralıyor:

Birincisi, kapsamlı reformların yürütüldüğünü; Çin’in açılma politikasının kararlıkla yürütüldüğünü belirtiyor. Son 10 yılda Çin’in yüzde 239 büyüğünü anlatıyor; toplam mal ihracatı ve ithalatının hacminde ise yüzde 73’luk bir artış sağlandığının altını çiziyor.

İkincisi, “Etkili ilacın tadı acıdır” diyen Çin atasözünü anımsatarak; kapsamlı reformların yapıldığını, 1500’den fazla reform tedbirinin benimsendiğini belirtiyor. Reform adımlarının giderek sıklaştırıldığını özellikle vurguluyor. Yapısal düzenlemeler yapılarak ekonominin daha iyi duruma getirildiğini söylüyor. Çin ekonomisinin yüzde 6.9 büyüdüğünün altını çizen Jinping, GSYİH’nın yüzde 54.1’inin hizmetlerden gelen katma değerden oluştuğunu da paylaşıyor. Çin’de kentlerde 7.35 milyon iş yaratıldığını; bütün bu başarıların sürdürülmesi için reformları derinleştireceklerini özellikle vurguluyor.

Üçüncüsü, “Çin’in yenilikçi, koordineli, çevre-dostu, açık ve kapsayıcı bir kalkınma vizyonunu sürdürme” kararlılığı üzerinde duruyor. Ekonomik kalkınmanın yeni modellerine uyum için tedarik tarafında yapısal reformları sürdürecekleri de belirtiyor Başkan. Açık ekonomi için yeni sistem inşası hızlandırılacaklarını, ekonomik kalkınma inovasyonla ilerletileceklerini ve sürdürülebilir kalkınma sağlanacaklarını da paylaşıyor.

Dördüncüsü, Uluslararası İşbirliği için Bir Yol ve Bir Kuşak Projesi bağlamında 154 ülkeden ve 1600’ün üzerinde temsilci, 80’in üzerinde uluslararası örgütün katıldığı bir toplantı örgütlediklerini belirtiyor. Toplantıda projenin vizyondan eylem planına, plandan uygulamaya geçmenin önemli bir aşama olduğuna değiniyor. Xi Jinping’e göne proje, herhangi bir jeopolitik gündemin aracı değil; pratik işbirliğine yönelik bir platform özelliğine sahip bir girişim. Bir Kuşak ve Bir Yol projesi, bir yardım planlı da değil; kapsamlı istişare, ortak katkı ve paylaşılan faydalara yönelik bir çağrı. Beşincisi, Xiamen Zirvesi, bilgi, teknoloji ve finansman açısından ortak gücü kullanarak ülkelere ve kalkınmaya yarar sağlayan pratik ve sonuç alıcı projeler için başlangıcı olması amacıyla düzenlenmiş.Birincisi, kapsamlı reformların yürütüldüğünü; Çin’in açılma politikasının kararlıkla yürütüldüğünü belirtiyor. Son 10 yılda Çin’in yüzde 239 büyüğünü anlatıyor; toplam mal ihracatı ve ithalatının hacminde ise yüzde 73’luk bir artış sağlandığının altını çiziyor.

Uluslararası işbirliklerinde karar verici olmak

Yeni değerler sistemi ve yeni ekonomik düzenin kurulduğu bir aşamadan geçtiğimizi artık Mısır’daki sağır sultan bile duydu. Yeni bir dünya düzeni kurulurken, entelektüel düzlemde olduğu kadar pratik uygulamalarda da karar verenler arasında yer almamız hayati öneme sahip. Bunun ilk adımı, özgür bir ortamda tartışma iklimi yaratarak, bilgili ve temas halinde bir halk yaratmaktır. O zaman, ülke yönetiminde olanların söylem ve eylemleri popülizmden uzaklaşır; dünya ölçeğinde özgül ağırlığımızı artıracak alıklı analizler önem kazanır.

Turquie Diplomatque’nin 101’inci sayısında çevirisi yapılan Xi Jinping* in Xiamen Zirvesi konuşmasını bu ülkeyle ilgili söz söyleyen, karar veren, uygulama sorumluluğu alan herkes okumalı. Konuşmanın kapsam ve içeriğinin düzeyi esas alınarak, çevremizdeki ve ülkemizde yapılan konuşmaların düzeyi ölçülmeli. Ölçü olmadan anlamak, anlamadan yönetmek, yönetim etkinliği yaratmadan sürdürülebilirlik mümkün değildir.