Torbada başka düzenlemeler de var

Milletvekilleri, Anayasa ve TBMM İçtüzüğü'ne göre, yasama işlev; görev ve yetkileri bakımından eşittir. Ama, iktidar milletvekilleri daha eşittir! Bu dengesiz eşitlik, TBMM'ye sunulan kanun tekliflerine gösterilen "yasama ilgisinde" ortaya çıkar. Vekil muhalefetteki partilerden birine mensupsa, kanun teklifini Meclis'ten geçirme şansı hemen hemen sıfırdır. İktidara mensup milletvekilleri ise bu konuda sınırsız şansa sahiptirler.

İki sebeple: (1) Kanun tekliflerinin arkasında genellikle parti liderliğinin ve hükümetin zımnî desteği vardır. Teklif, Meclis komisyonlarından ve genel kuruldan hızla geçirilir.(2) Hükümetler, kamuoyunda tepki ve tartışmalara yol açacak "muhataralı" konularda kanun çıkarmak istediklerinde "ellerini" sıcak suya pek sokmazlar! O kanun her ne ise, "tasarı" olarak değil, görev üstlenen vekillerin imzasıyla "teklif" olarak meclise sevk edilir ve sonuçlandırılır.

Bu yöntem istisnasız tüm siyasi iktidarlar tarafından kullanılır. Alkollü içki sektörü ve tüketimini kapsayan maddeleri nedeniyle kamuoyunda çok boyutlu tepki ve tartışmalara yol açan "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" de bu yöntem sayesinde hızla kanunlaştırıldı.

Alkolsüz maddeler

Kanun, farklı alanları ilgilendiren "alkolsüz" maddeleri de içeriyor. Tartışmalar alkolde yoğunlaştığı için kamuoyunun dikkatinden kaçan bazı düzenlemeler söz konusu. Başlıcaları şunlar:

5'inci madde özellikle imalat sektörü, tekno-park, tekno-kente yapılanmaları ve Ar-Ge birimlerine sahip şirketleri ilgilendiriyor: Buna göre, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun uyarınca, Ar-Ge çalışmalarında istihdam edilen personel ücretlerine uygulanan gelir vergisi istisnasının halen 31 Aralık 2013 olan bitiş tarihi 31 Aralık 2023'e uzatıldı.

19'uncu madde özel yeminli mali müşavirlik sektörüyle ilgili. Bu madde ile 3568 sayılı Kanun kapsamında yapılan özel malî müşavirlik sınavına herhangi bir sebeple katılamayan kamu vergi inceleme elemanlarına da sınav hakkı tanındı.

25'inci madde ile özel tüketim vergisi uygulaması düzenleniyor. Bu çerçevede, 8517.12.00.00.11 GTİP numaralı malların ithalinde veya yurt içinde üreticileri tarafından tesliminde hesaplanacak vergi tutarına ilişkin uygulama süresi 31 Aralık 2023'te uzatıldı.
26 ile 27'inci maddelerle de Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun ilgili listesinde yer almayan akaryakıt harici petrol ürünü bazı malların akaryakıt ürünlerine karıştırılmak veya doğrudan akaryakıt olarak kullanılmak suretiyle vergi kaybına yol açmasını önleyen düzenlemeler yapıldı.

28'inci madde finansal kiralama sektörüne yönelik. Maddeye göre, varlık kiralama şirketlerine devredilen ve bunlardan geri alınan gayrimenkuller kayıtlı değer üzerinden işlem görecek.

Alkole farklı açıklama

TBMM'den geçen "torba" kanun, başta organize turizm sektörü olmak üzere, alkollü içki satışı ve tüketimi alanında faaliyet gösteren işletmeler ve esna kesiminde eleştiri ve tepkilere, daha teklif aşamasındayken, yol açtı. Yabancı fonların kontrolündeki "yerli" içki üreticileri tepkilerini "ayarlı" bir üslupla da olsa gösterdiler.

Ancak, üreticiler cephesinde bir yerli firma, rakiplerinden tamamen farklı yaklaşımıyla dikkati çekiyor. İzmir merkezli Efe Alkollü İçecekler AŞ'nin "CEO" su Egemen Demirtaş, bu yaklaşımı önceki gün yaptığı açıklamayla kamuoyuna duyurdu ve bakın özetle ne dedi:

"Reklam ve tanıtıma ilişkin yeni düzenlemeler faaliyetlerimizi önemli ölçüde olumsuz etkileyecek nitelikte değil. Düzenlemelerin alkol kullanımını yasaklamaya yönelik olduğu görüşünü paylaşmıyor ve yatırımcılarımızın da böyle bir düşünceye kapılmasını istemiyoruz.

Pek çok ülkede benzer, hatta daha sert düzenlemelerin olduğunu ve ilgili sektörlerin faaliyetlerinin sağlıklı devam ettiğini görüyoruz.

"Özellikle Türkiye'de rakı piyasasında hakim durumda bulunan şirketin, kendilerine hükümet tarafından verildiğini iddia ettiği söz ve teminatların tutulmadığı yönündeki açıklamalarını haksız ve yanlış buluyoruz. Bu açıklamaların Türkiye alkollü içecek sektörünün istikrarsız düzenlemelere maruz kaldığı algısını yaratmasından ve yatırım ortamını kötülemesinden endişe ediyoruz. Faaliyetlerimizi yeni düzenlemeler uygun hale getirerek, ülkemiz kurumlarına olan güvenimizle çalışmalarımıza devam edeceğiz."