Daha önceki iki yazımızda Osmanlıdaki yabancı okullar hakkında
genel bir bilgi vermiş idik.
1905 senesinde Osmanlı da 602 adet yabancı okul olduğunu hatırlatalım.
Bu okullar o kadar azdı ki. genelde ya öksüz, bilhassa anadoluda,
yada üst düzey ve zengin çocukları,İstanbul,İzmir de olduğu gibi alınırdı.
Bu okullardan İstanbulda bulunan İstanbul Alman Lisesi Müdürü
Dr. Richard Preuzer'in bir tesbitini aktaralım;
Türkiye Abdülhamid'in istibdadına son verildiği zaman tam
bir kaos içinde idi.Bu bilhassa Maarif sahasında görülmekte idi.
İlkokullar yok denecek azdı.Çocuğunun tahsiline önem verenler,
ya özel dersler aldırır veya ecnebi mekteblere gönderirdi..
O zaman ülkedeki yabancı okul varlığına şaşmamak gerekiyor.
Bu yabancı okullara çocuklarını kaydettirmek isteyen o kadar çok
müracaat oluyordu ki, biz pahalı olmasına rağmen red etmek
zorunda kalıyorduk.
Yabancı okullarda Türkçe dersi çok kötü durumda idi ,
üstelik bu ihtiyari idi.İşin enteresan tarafı bu çocukların aileleride
Türkçe derslerine iştirak ettirmiyorlardı ayrıca Türkçe kitabları
çok kötüydü, bunu öğretmenlerde bildiği için ısrar etmiyorlardı.
Bu Abdülhamit zamanında o kadar enteresandırki, Avrupa kitabları
harfi harfine Türkçeye çevrilmiştir.
Bu şekilde bir çocuğun KALBİNDE Vatan hissi, Vatan muhabbeti,
Yurd sevgisi, ve milli duygu , hissi, uyandırabilirmi?
Ve açık söyliyeyimki birçok Yabancı okul mazhar oldukları memlekete
hizmet etmeye hiç ehemmiyet vermiyorlardı.
Memleket lisanı bile ihmal edliyor , çocuğun gözü mensup olduğu
memlekete çevriliyordu.
Coğrafya derslerinde bile çocuklar kendi ülke coğrafyasını değil
yabancı ülke coğrafyasını görmektedirler.,
Arap hareket liderlerinden Refik Rızzık bile şöyle der;
Onlar ya ingiliz mekteplerinde yada amerikan kollejlerinde okurlar.
Hepsi için müşterek düşman Türklerdir., Türk düşmanlığıdır.
Yabancı okulların olumlu yanı ise şöyledir;
Gittikçe batılı anlamda eğitim kurumlarının oluşturulmasına zemin
hazırlamış olmasıdır.
Olumsuz tarafı ise bu okullar sayesinde ülke topraklarında yaşayan
Hiristiyanların bağımsızlık fikirleri desteklenerek bağımsızlıklarını
kazanıp Osmanlı topraklarının parçalanmasını hızlandırmış olmasıdır.
Bu anlatım bir Alman eğitimcinin anlatımıdır.
Sizde birşeyler çağırıştırıyormu?