İletişimde ve ilişkilerde Hale etkisi

Biz toplum olarak, herhangi bir insanla ilgili iyi yada kötü değerlendirmesi  yaparken maalesef çok erken karar veriyoruz. İlk anda karşıdan aldığımız az miktarda veri ile bir fikir sahibi oluyoruz. Bunun sonucu da çoğuz kez hüsran olmaktadır. Bu duruma hale etkisi denmektedir. Biz insanları, olayları çok dar açılarla değerlendiriyoruz. Olayların yada insanların dışarıya yansıyan bölümü iyi yada negatif anlamda sadece küçük bir bölümüdür. Tıpkı iceberk gibi… Bu nedenle olaylara insanlara bakış açımızı genişletmeliyiz. Bir karara varmadan önce geniş perspektiflerle değerlendirme yapmalıyız. Hayata insanlara dar açılarla değil geniş açılardan bakabilmeliyiz. Yani 360 derecelik bakış açımızı kullanabilmeliyiz.

Kısaca hale etkisi; bireyin karşısındaki kişi hakkında olumlu veya olumsuz bir görüşe varmak isterken onun kişiliğinin sadece belirli bir çizgisini dikkate alma ve onun genel tutum ve davranışlarını salt bu kanısına göre değerlendirme eğilimidir.

Hale etkisi ikili ilişkilerde, aile ilişkilerinde, müşteri ilişkilerinde, yönetimsel ilişkilerde karşımıza çok çıkmaktadır.

İkili ilişkilerde; ilk anda karşılaştığımız görüntü veya sözel içerik algılamamızı karşımızdaki  insanın lehine veya aleyhine olumlu yada olumsuz  bir karara varmamıza sebep olur. Yani güler yüzlü  olması onu hemen iyi insan yapabilir. Yada o andaki ruh halinin iyi olmamasının yüzüne negatif yansıması onu iyi insan yapmayabilir. Güzel gülümsemesi veya bakması, modavari giyimi, güzel cümleler kurması, mesleği, varlığı onu iyi biri yapmayabilir. Yine güzel cümleler kuramaması, güzel bakmaması, yada o an iyi bir işe yada varlığa sahip olmaması onu olumsuz biri yapmaz. Bu anlamda aşk hale etkisi ile başlar. Çünkü  aşk ilişkilerinde ilk başlarda dışarıya yüzeysel dediğimiz olumlu özellikleri yansır. Daha sonra yüzeysellik derinlere gittikçe gerçek benlikler devreye girer ve herkes gerçek olanı yaşamaya başlayınca aşk ilişkisi şaşkınlık yaşar. Bu nedenle her tür ilişkide sadece bir yada iki veriye göre ve hızlı karar vermeden karşımızdaki insan hakkında hemen olumlu yada olumsuz bir yargıya varmamalıyız. Olumlu yada olumsuz bir görüş için daha fazla zamana ve veriye ihtiyacımız olabilir.

Hayatı anlamlı kılan değerlerden biri de birlikte yaşadığımız insanlardır. İnsanları bir yada iki özelliklerinden dolayı kötü yada olumsuz olarak değerlendirmek yanlış olur. Mükemmel insan yoktur. Hepimizin artı ve eksileri vardır. Birlikte yaşadığımız insanların yüzeysel görünümleri ile değil de sahip oldukları olumlu yönlerine odaklanarak daha mutlu yaşayabiliriz.

Ailede, işte, arkadaş çevresinde birlikte bir şeyler paylaştığınız insanların olumlu yönlerine odaklanarak mutlu günler yaşamanız dileği ile…

Yolunuz açık olsun.